Uyuz Hastalığı Nedir?

Uyuz hastalığı, bilimsel adı sarcoptes scabiei olan mikroskopik sekiz bacaklı akarların sebep olduğu bir enfestasyondur. Bu hastalıkta uyuz böceklerinin dişileri derinin dış tabakalarına yumurtalarını bırakır.Akarların deriye yumurtalarını bırakması, deride bir alerjik tepkimeye, ağır kaşıntıya ve döküntüye niçin olur.

Uyuz Hastalığı Iyi mi Bulaşır?

Uyuz hastalığı tipik olarak, akarların bir kişiden diğerine geçmeleri için yeterince uzun devam eden ciltten cilde temas kanalıyla yayılır. Yatak takımları yada havlular şeklinde paylaşılan kişisel eşyalar üstünden de yayılabilir.

Ailenin fertleri ve cinsel partnerler içinde da kolayca yayılabilir. Düzgüsel bir el sıkışması ya da sarılma, uyuz akarının bulaşması için uygun bir yöntem değildir. Uyuz akarı oldukca yavaş sürünen bir varlıktır, zıplayamaz, uçamaz.

Uyuz hastalığı daha oldukca temizlik koşullarının ideal olmadığı ve insanların uzun süre süresince birbirine yakın olduğu yerlerde görülebilir. Hepimiz uyuz hastalığına yakalanabilir fakat, cinsel olarak etken, birden oldukca partneri olan yetişkinler, hapishane mahkumları, kurumsal bakıma muhtaç insanoğlu, kalabalık koşullarda yaşayan insanoğlu ile evlatların ya da yaşlıların bakım tesislerindeki insanoğlu uyuz hastalığına yakalanma riski en yüksek gruplar arasındadır.

Uyuz salgınları kimi zaman kreşlerden ya da anaokullarından yayılmaya başlayabilir. Ufak çocuklar birbirlerine sık sık dokunarak oynama eğilimindedir.

Ek olarak, öğlen uykusunda yastıklarını ve battaniyeleri de paylaşabilirler. Anaokuluna devam eden bir çocukta uyuz bulunursa, bunu personele bildirmek önemlidir. Semptomların ortaya çıkmamış olsa bile, çocuğun derslik arkadaşları ve bakıcılarının da tedavi edilmesi gerekecektir.

Huzurevleri şeklinde uzun soluklu bakım tesisleri uyuz salgınlarına yatkın olabilir. Bu tesislerde görevli bakıcılar, tesisin sakinlerine banyo ve giyinme mevzusunda destek olduğundan, ten teması yaygındır. Bundan dolayı yeni sakinlere ve personele uyuz taraması yapılması önemlidir.

Evcil Hayvanlardan Uyuz Bulaşır mı?

Kediler ve köpekler de insanoğlu şeklinde uyuz hastalığına yakalanabilir. Sadece hayvanlarda görülen uyuz akarı türü insanlarda görülen uyuz akarı türü ile aynı değildir. Kedi ve köpek uyuz akarı insanlara geçse bile, insan derisinde üreyemez ve çoğalamaz. Bu da akarların herhangi bir ciddi emareye niçin olmadan ve uyuz hastalığını başlatmadan ölecekleri anlamına gelir.

Uyuz Hastalığı Emareleri Nedir?

Bireyler uyuz akarı ile enfekte olduğunda, cildin ilk tepkileri göstermesi dört ila altı hafta içinde bir süre alır. Bu tepkiler içinde en yaygın olanları bilhassa geceleri yoğun kaşıntı, sivilce benzeri döküntülerle kızarıklıklar, kabuklarla kabarcıklar, ve sürek kaşımadan meydana gelen yaralardır.

Hastalığın erken evrelerinde derideki döküntüler, sivilce, sivrisinek ısırığı ve öteki cilt komplikasyonları ile benzerlik gösterdiği için sebebi anlaşılamayabilir.

Uyuz hastalığını öteki türlerden ayıran sebep olduğu amansız uyuz kaşıntısıdır. Bu kaşıntı çoğu zaman çocuklarda ve yaşlılarda oldukca şiddetli görülür.

Uyuzun bir öteki ayırt edici özelliği ise deride uzun çizgiler halinde oyukların görülmesidir. Bu kabarık çizgiler ya grimsi beyaz, ya da ten rengindedir. Bu çizgiler dişi akarları tarafınca cildin yüzeyinin derhal altında oluşturulan tünellerdir.

Oluşturulan bu yuvaların içine her bir dişi uyuz böceği tarafınca 10 ila 25 yumurta bırakılır.

Uyuz akarları vücudun herhangi bir yerinde yaşayabilir, sadece vücudun belirli yerlerini diğerlerine bakılırsa daha çok tercih ederler. Bunlar içinde başta gelenler parmak araları, el bileği, dirsek yada diz kıvrımları, bel yada göbek çevresi, göğüsler yada cinsel organlar ve oldukca ufak çocuklar ile yaşlılarda baş, boyun, yüz, avuç içi ve tabanlardır.

Uyuz olan bireyler üzerlerinde çoğu zaman yalnız 10 ila 15 erişkin akar taşır ve her akar yarım milimetreden daha küçüktür. Bu onları fark etmelerini oldukca zorlaştırır.

Çıplak gözle, derideki ufak siyah noktalar şeklinde görünebilirler. Mikroskop, cilt kazıma işleminden geçen akarları, yumurtaları yada dışkı maddesini tanımlayabilir.

Kabuklu Uyuz Emareleri Nedir?

Hem de Norveç uyuzu olarak malum kabuklu uyuz, bir bireyde on binlerce akar bulunmasından meydana gelen bir salgın türüdür. Sayının çokluğu ten üstünde akar ve yumurtalarla dolu kalınca kabuklar gelişmesine niçin olur.

Kabuklu uyuz, en yaygın olarak bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde, yaşlılarda ve engelli kişilerde görülür. Bu tür uyuz oldukça bulaşıcıdır ve salgınları önlemek için süratli tedavi gerektirir.