Plasmodium parazitinin beş değişik türünün (P.falciparum, P.vivax, P.ovale, P.malariae, P.knowlesi) niçin olduğu bir hastalıktır. P. falciparum ve P. vivax en büyük tehdidi oluşturmaktadır. Fakat tüm türler ciddi hastalığa ve ölüme niçin olabilir.
SITMA HASTALIĞI BULAŞICI MIDIR?
Hastalık insanlara, parazitle enfekte olmuş dişi anofel sivrisineğinin ısırığıyla bulaşmaktadır. Anofel eşeysel sivrisinekler daha oldukça güneşin batışından doğuşuna kadar olan süre diliminde ısırırlar. Kimi zaman bulaşma kan transfüzyonu, organ nakli, iğne (şırınga) paylaşımı yada anneden fetüse şeklinde gerçekleşmektedir.
SITMA BELİRTİLERİ
Sıtma; kuluçka süresi averaj 7 gün olan akut yakıcı bir hastalıktır. Semptomlar sıtma-endemik bölgeye gidildikten en erken 7 gün sonrasında (çoğu zaman 7-30 gün içinde) görülmekle birlikte, sıtma-endemik bölgeden ayrıldıktan birkaç ay (nadiren 1 yıla kadar ) sonrasında da görülebilir. Bu yüzden, olası bir sinek ısırığını takip eden ilk 1 hafta içindeki yakıcı hastalık büyük olasılıkla sıtma değildir.
Sıtma hastalığı;
- Ateş,
- Titreme,
- Terleme
- Baş ağrısı,
- Bulantı,
- Kusma,
- Kas ağrısı,
- Halsizlik, benzer biçimde grip benzeri emarelerle karakterizedir.
Bu emareler aralıklarla oluşabilir. Tedavi edilmediğinde nöbetler, şuur bulanıklığı, böbrek yetmezliği, akut solunum sıkıntısı sendromu, hepatosplenomegali, koma ve ölüm görülebilir.
Sıtma, bilhassa de P. falciparum sıtması, klinik durumda süratli ve beklenmedik şekilde kötüleşme görülebilen ve acil müdahale gerektiren tıbbi bir durumdur. P.falciparum sıtmasına yakalanan hastaların ortalama %1’inin bu hastalıktan öldüğü tahmin edilmektedir.
Hamile hanımefendiler ve ufak çocuklar falciparum sıtmasına karşı daha hassastırlar. Hamilelerde sıtma; ciddi hastalık, anne ölümü, düşük, düşük doğum ağırlıklı bebek ve yeni doğan ölümü riskini arttırmaktadır.
SITMA HASTALIĞI TEDAVİSİ
Sıtma emareleri görülen yolcular mümkün olan en kısa zamanda bir tıbbi değerlendirmeden geçmelidir. Sıtma-endemik bir ülkeden kısa bir süre ilkin dönen ve ateşi olan hastalarda sıtma kesinlikle göz önünde bulundurulmalıdır
Sıtmanın kati tanısı mikrobiyolojik araştırma ile konur. Mikrobiyolojik tanıda tüm dünyada en yaygın kullanılan yöntem, hastanın parmak ucundan alınan kanın lama yayılıp boyanmasıyla hazırlanan preparatların ışık mikroskobu altında incelenmesidir. Kalınca damla ve ince yayma olarak tanımlanan bu incelemede plasmodiumlar görülerek tanı konulur. Kalınca damla ile parazit varlığı araştırılırken, ince yayma ile enfeksiyona yol açan tür belirlenir. Eğer ilk kan örneğinde parazit saptanmadıysa ve klinik kuşku yada semptomlar devam ediyorsa, 12-24 saat aralıklarla 2-3 kez yeni kan örneği alınarak araştırma yeniden edilmelidir. Ek olarak sıtma parazitlerinden elde edilmiş antijenleri saptamak için değişik süratli kan testleri bulunmaktadır ve 2-15 dakika benzer biçimde kısa sürede sonucu gösterir.
Erken tanı ve uygun tedavi yaşam kurtarabilir. Bilhassa falciparum sıtması, eğer tedavi 24 saatten fazla gecikirse ölüme yol açabilir.
Sıtma teşhisi konulmuş hastaların tedavisinde hastalığın durumuna bakılırsa çeşitli sıtma ilaçları uygulanmaktadır.
Sıtma aşı emekleri uzun zamandan beri devam etmekte olup, şu ana kadar yalnız belli bölgelerde 2 yaş altı çocuklarda %40 etkili olan bir aşı geliştirilmiştir.
SITMA HASTALIĞI NEDİR?
by admin • Genel Hastalıklar Tags: SITMA HASTALIĞI NEDİR?, sıtma belirtileri, sıtma hastalığı, sıtma nedir • 0 Comments
Plasmodium parazitinin beş değişik türünün (P.falciparum, P.vivax, P.ovale, P.malariae, P.knowlesi) niçin olduğu bir hastalıktır. P. falciparum ve P. vivax en büyük tehdidi oluşturmaktadır. Fakat tüm türler ciddi hastalığa ve ölüme niçin olabilir.
SITMA HASTALIĞI BULAŞICI MIDIR?
Hastalık insanlara, parazitle enfekte olmuş dişi anofel sivrisineğinin ısırığıyla bulaşmaktadır. Anofel eşeysel sivrisinekler daha oldukça güneşin batışından doğuşuna kadar olan süre diliminde ısırırlar. Kimi zaman bulaşma kan transfüzyonu, organ nakli, iğne (şırınga) paylaşımı yada anneden fetüse şeklinde gerçekleşmektedir.
SITMA BELİRTİLERİ
Sıtma; kuluçka süresi averaj 7 gün olan akut yakıcı bir hastalıktır. Semptomlar sıtma-endemik bölgeye gidildikten en erken 7 gün sonrasında (çoğu zaman 7-30 gün içinde) görülmekle birlikte, sıtma-endemik bölgeden ayrıldıktan birkaç ay (nadiren 1 yıla kadar ) sonrasında da görülebilir. Bu yüzden, olası bir sinek ısırığını takip eden ilk 1 hafta içindeki yakıcı hastalık büyük olasılıkla sıtma değildir.
Sıtma hastalığı;
Bu emareler aralıklarla oluşabilir. Tedavi edilmediğinde nöbetler, şuur bulanıklığı, böbrek yetmezliği, akut solunum sıkıntısı sendromu, hepatosplenomegali, koma ve ölüm görülebilir.
Sıtma, bilhassa de P. falciparum sıtması, klinik durumda süratli ve beklenmedik şekilde kötüleşme görülebilen ve acil müdahale gerektiren tıbbi bir durumdur. P.falciparum sıtmasına yakalanan hastaların ortalama %1’inin bu hastalıktan öldüğü tahmin edilmektedir.
Hamile hanımefendiler ve ufak çocuklar falciparum sıtmasına karşı daha hassastırlar. Hamilelerde sıtma; ciddi hastalık, anne ölümü, düşük, düşük doğum ağırlıklı bebek ve yeni doğan ölümü riskini arttırmaktadır.
SITMA HASTALIĞI TEDAVİSİ
Sıtma emareleri görülen yolcular mümkün olan en kısa zamanda bir tıbbi değerlendirmeden geçmelidir. Sıtma-endemik bir ülkeden kısa bir süre ilkin dönen ve ateşi olan hastalarda sıtma kesinlikle göz önünde bulundurulmalıdır
Sıtmanın kati tanısı mikrobiyolojik araştırma ile konur. Mikrobiyolojik tanıda tüm dünyada en yaygın kullanılan yöntem, hastanın parmak ucundan alınan kanın lama yayılıp boyanmasıyla hazırlanan preparatların ışık mikroskobu altında incelenmesidir. Kalınca damla ve ince yayma olarak tanımlanan bu incelemede plasmodiumlar görülerek tanı konulur. Kalınca damla ile parazit varlığı araştırılırken, ince yayma ile enfeksiyona yol açan tür belirlenir. Eğer ilk kan örneğinde parazit saptanmadıysa ve klinik kuşku yada semptomlar devam ediyorsa, 12-24 saat aralıklarla 2-3 kez yeni kan örneği alınarak araştırma yeniden edilmelidir. Ek olarak sıtma parazitlerinden elde edilmiş antijenleri saptamak için değişik süratli kan testleri bulunmaktadır ve 2-15 dakika benzer biçimde kısa sürede sonucu gösterir.
Erken tanı ve uygun tedavi yaşam kurtarabilir. Bilhassa falciparum sıtması, eğer tedavi 24 saatten fazla gecikirse ölüme yol açabilir.
Sıtma teşhisi konulmuş hastaların tedavisinde hastalığın durumuna bakılırsa çeşitli sıtma ilaçları uygulanmaktadır.
Sıtma aşı emekleri uzun zamandan beri devam etmekte olup, şu ana kadar yalnız belli bölgelerde 2 yaş altı çocuklarda %40 etkili olan bir aşı geliştirilmiştir.