Prostat Büyümesi

Çeşitli nedenlere bağlı olarak prostat hacminde artış olması, prostat büyümesi olarak adlandırılır. Yaş ilerledikçe bir çok erkekte prostat hacminde artış meydana gelir. Yaşa bağlı ortaya çıkan bu büyümeye iyi huylu prostat büyümesi denir

Prostat, mesane ile penis içinde yer edinen ceviz büyüklüğünde bir organdır. Kalınca bağırsağın anüsten önceki kısmı olan rektumun derhal önünde yer alır ve bundan dolayı muayenesi rektum yöntemiyle yapılır. Mesane ile penisi birleştiren idrar yolu kısmına üretra denir. Üretra, prostat bezinin merkezinden geçer. Prostat, spermi besleyen ve korumuş olan bir sıvı salgılar. Boşalma esnasında prostat bu sıvıyı üretraya gönderir ve sıvı spermle birleşerek semen olarak atılır.

Prostat Büyümesi Niçin Olur?

Prostat hacmindeki artışa prostatın iç bölgesinde (prostat çekirdeği) oluşan değişik boyutlardaki iyi huylu nodüller (adenomlar) niçin olur. Bu nodüller üretraya ve ileri aşamalarda mesaneye baskı yaparak idrar tutma ve boşaltma fonksiyonları ile ilişkili sorunlara niçin olabilir. Nodüler değişikliklerin sebebinin yaşlanan erkekte ortaya çıkan hormonal bozukluklar olduğu düşünülmektedir. Prostatın emek vermesi için mühim olan dış bölge, iç bölgenin hacmindeki artış sebebiyle daralır. Bu da prostatta işlevsel bozukluklara niçin olabilir. Prostat büyümesi, çoğu zaman oldukça yavaş geliştiğinden etkilenen erkekler erken aşamalarda bu değişikliği fark etmezler. Benign prostat büyümesi 40 yaşın altındaki erkeklerde nadirdir. 50 ila 59 yaşları içinde ise ortalama 100 erkekten 20’si durumdan etkilenir.

Prostat Büyümesi Emareleri Nedir?

Prostat büyümesi emareleri, büyümenin derecesine bağlı olarak değişim gösterir. Şikâyetler çoğu zaman 50 yaşından sonrasında adım atar ve yaş ilerledikçe artar. Semptomlar üretra ve mesanenin prostat tarafınca daraltılmasının bir sonucudur. BPH’ya bağlı en yaygın şikâyet idrar akışında zayıflamadır. Öteki emareleri içinde şunlar sayılabilir:

  • İdrar çıkışının geç başlaması
  • Sık sık idrara çıkma ihtiyacı
  • Gün içinde ve bilhassa geceleri sık idrara çıkma
  • Mesane geç boşalması
  • Mesanede idrar kalmış hissi
  • İdrar bittikten sonrasında hala damlama olması
  • Sık idrar yolu enfeksiyonu
  • Mesanede taş oluşumu

Bazı hastalar semptomlara uyum sağlar ve emareleri nispeten denetim altına alabilir. Bir çok adamın günlük yaşamda ayarlayabilecekleri hafifçe ila orta şiddette emareleri vardır. Kimi zaman semptomlar geçici olarak düzelir. Bununla beraber idrara çıkma dürtüsü ile ilişkili semptomlar kişinin yaşam standardını ciddi seviyede etkisinde bırakır. Kişinin sık sık wcye gitme ihtiyacı geceleri kafi uyku alamamasına, dolayısıyla gün süresince bitkin olmasına neden olur. İş randevuları yada öteki faaliyetler yeniden yeniden kesilmek durumunda kalır. Büyümüş prostat çoğu zaman zararsız olsa da, emareler oldukça rahatsız edici olabilir. Prostat büyümesi olan bazı erkeklerde sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları ve mesane taşları vardır. Prostatın büyüklüğü ile şikâyetlerin sertliği içinde daima direkt bir bağlantı olmayabilir. Büyük seviyede genişlemiş prostatı olan bazı adamların bir tek azca sayıda şikâyeti bulunabilir.

Prostat Büyümesi Tanısı Iyi mi Konulur?

İyi huylu prostat büyümesi, idrar sorunlarının en yaygın nedenidir, sadece başka ihtimaller içinde nedenler de vardır. Doğru tanı için hekim ilk olarak hastanın şikâyetlerini sorgular. Ek olarak hastanın kullandığı ilaçlar da sorgulanır, şu sebeple bazı ilaçlar prostat büyümesinde görülen emarelere benzer yan etkilere sebep olabilir. Ondan sonra genel bir fizik muayene ve prostat muayenesi yapılır. Prostat muayenesi için hekim tek kullanımlık eldivenler giyer ve bezin boyut ve yapısını değerlendirmek için bir parmağını kullanarak makat yöntemiyle prostatı değerlendirir.

İdrar örneği, prostat yada idrar yolu enfeksiyonu varlığının belirlenmesine destek verir. Her iki enfeksiyon da büyümüş prostatın emarelerine benzer semptomlara niçin olabilir. Ek olarak idrar, kuşku duyulan başka hastalıklar için de denetim edilebilir.

Prostat kanserini ekarte etmek için kan testi ile PSA (Prostat spesifik antijen) değerine bakılabilir. Prostat kanseri kan PSA değerinde artışa niçin olabilir. Bununla beraber artmış bir değerin, iyi huylu prostat büyümesi dahil olmak suretiyle başka birçok sebebi olabilir. PSA testi bundan dolayı prostat büyümesi olan erkeklerde daima yapılmaz. Testin yapılmasına avantajları ve dezavantajları düşünülerek karar verilir.

BPH’da şüphelenilen hastalarda saniyede ne kadar idrar atıldığını denetlemek için idrar akım hızı ölçümü yapılır. Bunun için bu amaca yönelik geliştirilmiş hususi bir aygıt kullanılır. Mesane mümkün olduğunca dolu iken hastadan cihaza idrar yapması istenir ve ölçümler alınır. Ultrason muayenesi ile prostatın ne kadar büyümüş olduğu görülebilir. Ultrason görüntüsü ek olarak idrar yaptıktan sonrasında mesanede hala ne kadar idrar bulunduğunu da gösterir. Buna artık idrar tayini denir.

Prostat Büyümesi Tedavisi Iyi mi Yapılır?

Benign prostat büyümesi tedavisinde çoğu zaman aciliyet söz mevzusu değildir. Bununla beraber bazı hastalarda ansızın idrar yapmada ciddi güçlük yada asla idrara çıkamama durumu gelişebilir. Bu, acil bir durumdur ve süratli bir halde tedavi edilmesi dirimsel ehemmiyet taşır. Bu olgularda mesane öncelikle kateter takılarak boşaltılır. Birkaç gün sonrasında, düzgüsel idrar akışını sağlamak için prostat bezi cerrahi olarak küçültülür. İdrar retansiyonu olarak adlandırılan ve mesanede idrarın hapsolması ile karakterize bu acil durum nispeten nadirdir. Averaj olarak iyi huylu prostat büyümesi olan 100 erkekten 1 ila 3’ünde rastlanır.