Dudak çatlaması

Dudak çatlaması, dudak cildinin bütünlüğündeki bir bozulma yada yara için kullanılan bir ifadedir. Narin dudak derisi, soğuk ya da kuru havalarda kolayca kuruyup çatlayabilir. Dudak çatlaması, uzun sürdüğünde ağrılı olabilir. Ek olarak kanama yada yanma benzer biçimde şikâyetlere de sebebiyet verebilir. Dudak çatlaması için en sık karşılaşılan niçin tıp literatüründe keilitis olarak isimlendirilen dudakların iltihaplanması durumudur. İltihabi durumun iyileşmesi çoğunlukla evde yapılabilecek bazı uygulamalarla hızlandırılabilir. Sadece kimi zaman altta yatan sebebi saptamak ve durumu tedavi etmek için doktora başvurmak gerekebilir.

Dudak çatlaması niçin olur?

Dudak çatlaması daha oldukça kış aylarında karşılaşılan bir problem olsa da her mevsim görülebilen bir durumdur. Çoğu zaman ilk evresi olan dudak kuruluğuna müdahale edilmezse çatlama problemi ortaya çıkar. Dudak çatlaması çoğunlukla yavaş yavaş geliştiğinden, kati sebebi belirlemek zor olabilir. Olası sebepleri bilmek oluşabilecek çatlamaları önleme ve tedavi etmenin en iyi yolunu belirlemeye destek olabilir. Dudak çatlaması sebepleri içinde en yaygın olanlar içinde şunlar bulunur:

Dudakları yalamak, emmek ya da ısırmak: Dudakların derisi duyarlı bir yapıya haizdir ve kolayca tahriş olabilir. Dudaklarını sık sık yalayan, emen, ısıran ya da kurumuş derileri koparan kişilerde dudak çatlaması görülmesi daha ihtimaller içindedir. Dudakları yatıştırmak için dudak balsamı kullanarak bu alışkanlıkları kırmak çoğu zaman dudakların iyileşmesini sağlar.

Ağızdan nefes alma alışkanlığı: Ağızdan nefes almak dudakların havayla daha çok temasına ve dolayısıyla kuruyup çatlamasına zemin hazırlar. Burun septum eğriliği, saman nezlesi, soğuk algınlığı benzer biçimde etkenler ağızdan nefes almanın sebepleri içinde sayılabilir.

Yetersiz sıvı tüketimi ve dehidrasyon: Vücut cildi nemli tutmak için su kullanır. Vücutta gereksinimleri karşılamak için kafi sıvı bulunmaması dehidrasyon olarak adlandırılır. Kişinin vücudunda yeteri kadar sıvı yoksa, cildinde kuruluk yada çatlama benzer biçimde değişimler görülmeye adım atar. Gün içinde tertipli olarak yeterince sıvı içmemesi durumunda dudak çatlaması benzer biçimde hafifçe dehidrasyon emareleri görülebilir. Dehidrasyon ek olarak yüksek ateş, ishal yada kusmaya yol açan bir hastalıktan sonrasında da ortaya çıkabilir.

Soğuk, rüzgarlı ve kuru hava koşulları: Dudaklarda çatlama soğuk, kuru hava yada şiddetli rüzgar benzer biçimde tahriş edici hava koşulları sebebiyle de ortaya çıkabilir. Hava koşullarındaki değişimler dudakların köşelerinde çatlak oluşumuna niçin olabilir. Dudak köşelerinde oluşan çatlama gülümseme ve çiğneme esnasında gerilme sebebiyle yanma ve ağrı oluşumu ile kendini belli eder.

Güneşe maruz kalma: Güneş ışınları dudaktaki duyarlı cilde zarar vererek çatlak ve yaralara niçin olabilir. Fakat bu durum çoğu zaman uzun soluklu maruziyet sonrası ortaya çıkar.

Alerjiler: Dudak derisi, bazı ürünlerdeki bileşenlere tepki verebilir. Diş macunu, diş ipi, dudak kremi, ruj ve öteki makyaj malzemeleri, nemlendiriciler ve diş telleri alerjiyi tetikleyici unsurlar içinde sayılabilir. Yeni bir dudak ürününü ya da sayılan öteki ürünlerden birini kullandıktan sonrasında dudaklarda iltihaplanma, kuruluk yada kızarıklık benzer biçimde semptomlar fark ettiğinizde ilgili ürünü kullanmayı bırakmanız gerekir.

Bazı ilaçların yan tesiri: Depresyon, akne, yüksek kolesterol, saman nezlesi benzer biçimde hastalıkların tedavisinde kullanılan pek oldukça ilaç yan tesir olarak dudak çatlaması yapabilir.

Vitamin ya da mineral eksikliği: Öteki nedenler kadar yaygın olmasa da dudak çatlaması vücutta bir vitamin yada mineralin eksikliğinden kaynaklanabilir. Vücutta A vitamini, B2, B3, B6 benzer biçimde bazı B grubu vitaminler, demir yada çinkonun noksan olması dudakta çatlama ve iltihaplanma benzer biçimde semptomlara niçin olabilir.

Dudak yaralanması: Yaralanmalar çatlamanın başka bir yaygın nedenidir.  Futbol yada hokey benzer biçimde temaslı spor meydana getiren kişilerde daha çok rastlanır. Ağza darbe almak ve dudak ısırmak dudakta yaralanmanın öteki mühim nedenlerindendir. Yaralanma durumunda çatlamış dudağa ek olarak kanama ve şişlik de görülür.

Tüm bunlardan anlaşıldığı suretiyle dudak çatlamasının birçok sebebi vardır ve çatlamaya yol açan unsurların belirlenmesi ve ortadan kaldırılması tedavinin en mühim basamağını teşkil eder.

Dudak çatlaması iyi mi geçer?

Dudak çatlamasını önlemek ya da çatlama durumunda iyileşmeyi hızlandırmak için evde yapılabilecek bazı uygulamalar vardır. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

Dudakları korumak: Soğuk havaya, kuru havaya, rüzgâra ve güneşe maruz kalmak dudakları kurutarak çatlamasına niçin olabilir.  Bundan dolayı dışarıya çıkmadan ilkin dudaklarınıza dudak kremi yada vazelin sürebilirsiniz. Bu, dudaklarınızı nemli tutmak için koruyucu bir bariyer sağlar. Güneş yanıklarını önlemek için güneş koruyucu özellikte dudak balsamı kullanmak yararlı olacaktır. Bunların yanı zeytinyağı, Hindistan cevizi yağı, Hint yağı benzer biçimde organik nemlendirici yağlar da kullanılabilir.

Dudaklarınızı yalamaktan, emmekten ve ısırmaktan kaçınmalısınız. Yalama alışkanlığını kırmak için nemlendirici bir dudak balsamı kullanmak yararlı olacaktır. Kullanılan nemlendiricinin renklendirici, koku verici benzer biçimde kimyasallar içermeyen kaliteli ve organik bir ürün olduğundan güvenilir olunmalıdır.

Sıvı alımını çoğaltmak: Kafi oranda sıvı tüketmeyen bireylerde, sıvı yitirilmesine bağlı olarak dudaklarda kuruma ve çatlama daha sık görülür. Bundan dolayı gün içinde bol miktarda sıvı almak çatlamanın önüne geçmeye yardım eder.

Soğuk kompres uygulamak: Eğer çatlamaya bağlı kanama ortaya çıkarsa soğuk kompres uygulayarak kanamanın süratli bir halde durması sağlanabilir.

Bal: Bal, dudak kuruluğuna ve çatlamasına iyi gelen, antibakteriyel özelliklere haiz şifalı bir besindir. Bu amaçla bir miktar hakiki bal, krem sürer benzer biçimde dudaklara uygulanır. 15 dakika kadar bekletilip ılık su ile yıkanır. Bu uygulama, dudaklarınızı besleyerek iyileşme sürecini hızlandırır.

Aloe Vera Jeli: Aloe vera jeli, hem koruyucu hem de dudaklardaki çatlakları tedavi edici özelliğiyle ödudak çatlaması tedavisinde çoğunlukla tercih edilen bitkisel bir içeriktir. Azca oranda aloe vera jelini birkaç gün tertipli olarak dudaklarınıza sürerek çatlama sorunundan kurtulabilirsiniz.

Salatalık: Cilt bakımında çoğunlukla tercih edilen salatalık, yüksek oranda su içermesi yardımıyla dudaklara rutubet desteği sağlamak için de tercih edilebilir. Dilimlenen salatalıklar çatlayan dudak üstünde 10-15 dakika bekletilebilir.

Tuzlu su: Tuzlu su, yaranın iyileşme sürecinde temiz kalmasına destek sağlar. Bu amaçla minik bir bardak ılık suya bir çorba kaşığı tuz eklenmiş olur. Bu karışıma pamuklu bir bez yada pamuk topu batırılarak dudaklara sürülür. Uygulama esnasında dudaklarda yanma ve ağrı olabilir, fakat bunlar birkaç dakika sonrasında kaybolur.

Organik peeling: Toz şeker ve limon suyu ile hazırlayacağınız peeling, dudak üstündeki ölü derinin temizlenmesine yardım eder. Bir yiyecek kaşığı toz şekeri birkaç damla limon suyu ile karışmasını sağlayarak uygun kıvama getirdikten sonrasında dudaklara masaj yaparak iyice yedirilir. Bu uygulamanın arkasından dudağın yeniden çatlamasına engel olabilmek için ne olursa olsun nemlendirici bir dudak balsamı kullanılması gerekir.