Arpacık

Göz kapaklarını tutan iltihaplı bir cilt hastalığı olan arpacık, kişiye son aşama hastalık veren sadece kolay tedavi edilen bir rahatsızlıktır. Hordeolum olarak da malum arpacık, toplumda oldukça yaygın bir göz kapağı rahatsızlığı olmakla beraber temel sebebi göz kapaklarında bulunan yağ bezelerinin tıkanmasıdır. Göz kapağının dış kısmında, kirpiklere yakın olan yağ bezelerinin tıkanmasıyla bezelerinin içinde kalan bakteriler, arpacık oluşumuna neden olur. Başlangıçta ufak olan kızarıklık şeklindeki arpacık, bazı durumlarda göz kapağının şişmesine ve kapanmasına niçin olabilir. Gözde yaşarma, göz kapağı ağrısı ve şişlik benzer biçimde emareler ile karakterize olan arpacığın görüntüsü ise çıban ya da sivilce gibidir. Çoğunlukla vücut direncinin düşük olduğu zamanlarda oluşan arpacık, çoğunlukla ellerde bulunan bakterilerin göz bölgesine taşınmasıyla oluşur. El temizliğinin son aşama ehemmiyet kazanılmış olduğu arpacık oluşumunda, 30 ile 50’li yaşlar içinde yağ bezelerinin tamamen tıkanması ya da değişik bir deyişle şalazyon olarak malum hastalık ortaya çıkabilir. Çoğunlukla sorulan “Gözde arpacık iyi mi geçer?” ve “Arpacığa ne iyi gelir? sorularını yanıtlamadan ilkin arpacık niçin çıkar bunu iyi idrak etmek gerekir.

Arpacık niçin çıkar?

İki parçadan oluşan göz kapaklarında ortalama 60 kadar meibomian bezi olarak tanımlanan yağ bezi bulunur. Meibomian bezi, salgılanan gözyaşının kurumasını engellemek, göz kapaklarının göz üstündeki hareketini kolaylaştırmak ve tahriş oluşumunu önlemek için göz küresi üstünde, ince, yağlı bir katman oluşturur. Gözün üst yapısının çizilmesini de önleyen bu yağlı yapının salgılandığı bezlerin tıkanmasına bağlı olarak arpacık oluşur. Kirpik folikülünde bulunan ve çoğunluğu el ile taşınan bakterilerden meydana gelen arpacık, bilhassa vücut direncinin düşük olduğu uykusuzluk ve bitkinlik benzer biçimde dönemlerde ortaya çıkar. Ağrılı bir nokta benzer biçimde başlamış olan, kaşıntı ve batma hissi ile karakterize olan arpacık, 1-2 gün içinde ağrılı bir şişliğe dönüşür. Kirli ellerle gözlere dokunmak, tozlu ve kirli ortamlarda uzun süre bulunmak, uzun süre göz makyajını temizlememek, makyaj temizliğinin uygun şekilde yapılmaması, gözün enfeksiyon oluşumuna eğilimli olması, yağlı besinlerin fazla tüketilmesi, vitamin ve mineral yönünden dengeli beslenmemek, arpacık oluşumu sebepleri içinde sayılabilir. Çoğunlukla dört gözle beklenen “Gözde arpacık niçin çıkar?” sorusu bu şekilde yanıtlanabilir. Stafilokok aureus adlı bakterinin niçin olduğu hastalık, kolayca tedavi edilebilir. Arpacığın oluşum yerine bakılırsa iki değişik türü bulunur.

Arpacık türleri nedir?

Göz kapağı bezlerinin yaygın bir enfeksiyonu olan arpacık, yangılı bir şişlik ile karakterizedir. Göz kapağının kızarık ve normalden daha sıcak olmasına neden olan arpacık, oluşum yerine bakılırsa dış ve iç arpacık olmak suretiyle iki değişik türde sınıflandırılır.

İç Arpacık: Göz kapağının iç kısmında oluşur. Çoğunlukla göz kapağında, gözün korunmasında rol oynayan ve göz kapağının hareketlerini kolaylaştıran yağ tabakasını oluşturan meibomian adlı bezin tıkanmasından doğar. Göz kapağında şişlik şeklinde kızarık bir görünüme yol açan iç arpacık, göz çevresinde duyarlılık, ağrı ve ısı artışına yol açabilir. Dış arpacığa bakılırsa kişiye daha çok hastalık verir.

Dış Arpacık: Kirpik dibinde oluşan arpacık türüdür. Çoğunlukla kıl kökünde oluşan irin sebebiyle ortaya çıkar ve sivilce görünümündedir. Tıpta dış hordeolum olarak tanımlanan dış arpacık, zeiss ve moll bezlerinin etkilenmesine bağlı olarak görülür. Akut bir halde gelişen dış arpacık türünün sebebi, stafilokok bakteri türüdür. Göz kapağının kenarında oluşan bu arpacık türü iltihaplı bir şişliğe neden olur ve ağrılıdır.

Arpacık emareleri nedir?

Arpacık, oluştuğu bölgede yangılı bir şişliğe neden olan bir tür enfeksiyondur. Arpacık, başlangıç aşamasındayken ağrılı bir nokta şeklindedir. Gözde batma hissi ve kaşıntı ile adım atar. Bu belirtilerden ortalama 1-2 gün sonrasında arpacık, gözle görünür şekilde şişerek büyür. Kızarıklık artar ve içi irin dolu bir keseye dönüşür. İç arpacık ise çoğunlukla göz kapağı ters çevrildiğinde gözle görünür. Sadece meibomian adlı bezin tıkanmasına bağlı olarak enfeksiyon geliştiği durumlarda göz kapağında şişliğe yol açabilir. Her iki arpacık türü de ağrılıdır ve kişide batma hissi uyandırır. Işığın, ağrı hissini arttırdığı arpacık varlığında gözün sulanması da görülebilir.

Arpacık varlığında dikkat edilmesi gerekenler

Arpacık iyileşene kadar havlu benzer biçimde ürünlerin aile fertleri ile paylaşılmaması gerekir. Göz ile temas öncesinde kesinlikle eller sabunlanmalı ve iyice durulanmalıdır. Arpacık, tamamen iyileşene kadar makyaj yapılmamalı ve göz kapalı tutulmamalıdır. Arpacığın içindeki irin kesinlikle boşaltılmaya çalışılmamalıdır. Enfeksiyonun yayılmasına neden olan bu durum arpacığın iyileşmesini güçleştirebilir.

Ne süre doktora gidilmeli?

Arpacık varlığının kişiyi rahatsız etmiş olduğu, yaşam standardını düşürdüğü durumlarda şahıs hekime başvurabilir. Sadece arpacık varlığına ek olarak görme fonksiyonlarında bir değişim var ise ve göz kapağının açılamaması benzer biçimde durumlarda kesinlikle hekime başvurulmalıdır. Ek olarak arpacığa bağlı oluşan kızarıklığın gözün kendisini etkilemesi durumunda, ateş ve şiddetli ağrı varlığında da hekime başvurulmalıdır.