Katarakt

Katarakt hastalığı, göz bebeğinin arkasındaki görmeyi elde eden naturel merceğin saydamlığını kaybederek matlaşması sonucu ortaya çıkmaktadır. Göz, yapıları olan kornea ve lensin kırıcılığı ve saydamlığı yardımıyla net görmeyi sağlar. Kısaca lenste saydamlığın azalması, kesikliklerin oluşmasına katarakt denir. Katarakt, tedavi edilebilir körlük sebeplerinin önderlik yapar.

KATARAKT BELİRTİLERİ NELERDİR?

Katarakt, averaj 55-60 yaş civarındaki kişilerde gözün merceğinde süregelen hafifçe bir matlaşma ve sertleşme ile kendini göstermektedir. Hastalar tarafınca kataraktın ilk belirtilerinin renklerin canlılığında ve görme kalitesinde azalma şeklinde tanım edilmektedir. Katarakt emare ile gelen bir sorundur. Başlangıç seviyesinde kataraktın görme kalitesinde azalma, otomobil farlarından sertliği artan bir halde rahatsız olma, alacakaranlıkta ve sisli havalarda bilgileri görememe benzer biçimde emarelere niçin olmaktadır. Katarakt hastaları renkleri daha fazlaca pastel tonlarda görmektedir. Katarakt emaresi olan durumlar şu şekilde maddelenebilir:

Işıktan hastalık

Gözde kamaşma

Göz yorgunluğu, baş ağrısı

Uzak, yakın görememe,

Bulanık görme

Gözlük numarasının değişmesi

Gece görüşünde düşüş

Derinlik hissinin kaybolması

Gözlüksüz daha iyi yakını görme

Renklerin solgun görüşmesi

Vasıta kullanmada güçlük

Gazete, mecmua, kitap okumada güçlük

Dumanlı, buğulu görme

KATARAKT NEDEN OLUR?

Katarakt hastalığı, göz bebeğinin arkasındaki görmeyi elde eden naturel merceğin saydamlığını kaybederek matlaşması sonucu ortaya çıkmaktadır. Göz merceğinin anatomik yapısında kataraktın üç tipi bulunmaktadır. Gözün çekirdeğinden süregelen tipine ‘nükleer katarakt’, korteksten başlayana ‘kortikal katarakt’, göz merceğinin zarından başlayana ise ‘kapsüler katarakt’ denir. Katarakt, çıkış türüne gore ise ikiye ayrılır.

Doğumsal katarakt doğumdan itibaren görülen, lensin tek yada çift taraflı saydamlığını kaybetmesi ve opaklaşmasıdır. Annenin gebelik esnasında geçirdiği enfeksiyonlara ya da kullanılan ilaçlara bağlı olarak ortaya çıkan doğumsal katarakt, kimi zaman hiçbir nedene bağlı olmayabilir. Yaşlılık kataraktı ise 50-60 yaş üstündeki hastalarda görmenin giderek azalmasıyla kendini belli eder.

Kataraktın gelişme riski diyabet hastalarında % 60 daha fazladır. Bu hasta grubunda süratli ilerleyen katarakt, 30’lu ya da 40’lı yaşlarda da mühim bir göz problemi haline gelebilir. Ek olarak gözün uvea bölgesinin iltihabı olan üveit hastalığının tedavisinde kullanılan steroid damlalar da katarakt oluşumu riskini arttırmaktadır. Ek olarak miyop ve Down sendromu benzer biçimde erken yaşlanmaya sebep olan hastalıklar da katarakta yol açabilmektedir. Hastalar, genel anlamda ‘sisli ya da dumanlı görme’ şikayetiyle göz doktoruna başvurur.

Bu durum süre içinde görmeyi mühim seviyede bozar. Bilhassa geceleri karşıdan gelen ışığın dağılmasına bağlı olarak gözlerde kamaşma, okuma zorluğu, yüzleri tanıma ve tv izlemede zorlanma, cisimlerin renklerini daha koyu yada donuk renkte görme, yakın gözlüğüne olan ihtiyacın azalması, düz kenarların eğik görülmesi benzer biçimde emareler kataraktın habercisidir.

KATARAKT TEŞHİSİ NASIL KONULUR?

 

Ilk olarak Göz Hastalıkları Uzmanı hastanın detaylı öyküsünü alır. Sonrasında muayeneye geçilir. Katarakt, göz hastalıkları uzmanının yapacağı biyomikroskop muayene yardımıyla teşhis edilir.

KATARAKT TEDAVİSİ NASIL OLUR? KATARAKT AMELİYATI NASIL YAPILIR?

Katarakt ameliyat ile tedavi edilen bir hastalıktır. Meydana getirilen ameliyatlarda, ‘intrakapsüler katarakt ekstraksiyonu’ ya da sıkça meydana getirilen ‘ekstrakapsüler katarakt ekstraksiyonu’ teknikleri kullanılmaktadır. Ekstrakapsüler ekstraksiyonda, planlı ekstrakapsüler cerrahi (dikişli göz merceği yerleştirme ameliyatı) ve fakoemülsifikasyon (halk içinde lazerle katarakt ameliyatı, dikişsiz) şekilleri uygulanır.

Cerrahi müdahalede geç kalınmış hastalarda ise göz bebeği alanındaki beyaz renkte matür katarakt görülebilmektedir. Cerrahi müdahale ile hastanın uzak, hem uzak hem yakın ya da uzak, yakın ve orta yakın mesafenin tedavi edilmesi benzer biçimde seçenekler sunulmaktadır. Hastanın yapmış olduğu seçime ve genel sıhhat durumuna gore uygun göz içi lenslerden biri kullanılarak ameliyat gerçekleştirilir. Yüksek astigmatlarda ise hususi lensler göz içine yerleştirilmektedir.

Katarakt cerrahisinde son yıllarda mühim yenilikler yaşanmaktadır. Premium göz içi lenslerin kullanımıyla beraber hastalar katarakt ameliyatı sonrası yaşamlarını eskiye oranla daha konforlu bir halde sürdürebilmekte ve multifokal göz içi lensler yardımıyla gözlük kullanmadan uzağı ve yakını rahatça görebilmektedir. Katarakt ameliyatında en yaygın kullanılan yöntem, halk içinde lazer cerrahisi olarak malum FAKO yöntemidir.

Bu operasyonla sertleşmiş katarak kırılıp, temizlenerek yerine göz içi mercek yerleştirilmektedir. Operasyon 2 mm’den minik bir kesiden yapılmaktadır. Yöntemin dikişsiz, ağrısız ve damla anestezisi ile yapılması hastaya büyük avantajlar sağlamaktadır. Hasta fazlaca heyecanlı değilse tüm katarakt cerrahileri iğnesiz bir halde damla anestezi ile yapılmaktadır. Bu işlem 20-30 dakika sürmektedir. Katarakt ameliyatı sonrası hasta 2-3 gün içinde düzgüsel yaşamına dönebilmektedir.