Ayak şişmesi

Yaşlı erişkinlerde ayak, bacak ve ayak bileği şişmesi sık olarak gözlenen bir durumdur. Şişme, vücudun her iki tarafında yada bir tek bir yanda meydana gelebilir. Alt gövdede kimi zaman bir tek ayaklar etkilenirken, kimi zaman de ayak bilekleri ve bacaklar benzer biçimde çoklu alanlar etkilenebilir. Ayak, bacak yada ayak bileği şişmesi çoğu zaman ciddi bir sıhhat riski oluşturmazken, bir doktora ne vakit başvurulması icap ettiğini bilmek önemlidir. Şişlik kimi zaman derhal tedavi edilmesi ihtiyaç duyulan daha ciddi altta yatan bir sıhhat problemininin göstergesi olabilir.

Ayak şişmesi niçin olur?

Bacak, ayak bileği ve ayak şişmesi sebepleri birçok tıbbi duruma bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bir çok durumda, şişme, aşağıdaki benzer biçimde bazı yaşam seçimi etmenlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkar:

Aşırı şişman olmak: Aşırı vücut kitle indeksine haiz olanlarda kan dolaşımı azalabilir, bu da ayaklarda, bacaklarda ve ayak bileklerinde sıvının birikmesine niçin olabilir.

Oldukça uzun süre oturmak ya da ayakta kalmak: Kaslar uzun süre hareketsiz kaldığında, vücut sıvılarını kalbe doğru geri pompalayamazlar. Bu benzer biçimde durumlarda su ve kanın tutulması bacaklarda şişmeye niçin olabilir.

Bunlar haricinde, aşağıda belirtilenler bazı ilaçları almak ayak, bacak ve ayak bileği şişmesine niçin olabilir.

  • Steroidler
  • Östrojen yada testosteron
  • Trisiklikler ve monoamin oksidaz inhibitörleri (maoı) dahil olmak suretiyle bazı antidepresanlar
  • İbuprofen ve aspirin dahil olmak suretiyle steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAID’ler)

Bu tür ilaçlar kanın akışkanlığını azaltarak kan dolaşımını etkileyebilir ve bacaklarda şişmeye niçin olabilir. İlacınızın alt ekstremitelerinizde şişmeye niçin olduğundan şüpheleniyorsanız, doktorunuzla konuşmayı ihmal etmeyin. Doktorunuza danışana kadar ilacınızı almaya devam edin. Ayak, bacak ve ayak bileği şişmesinin öteki ihtimaller içinde sebepleri içinde aşağıdakiler benzer biçimde bazı tıbbi durumlar yada vücut değişimleri yer almıştır:

Organik hormonal değişimler: Dalgalanan östrojen ve progesteron seviyeleri bacaklarda dolaşımın azalmasına ve bunun sonucunda şişmeye niçin olabilir. Hormon seviyelerindeki bu değişimler hamilelik esnasında ve tane döngüsünde ortaya çıkabilir.

Bacakta bir kan pıhtısı bulunması: Kan pıhtısı, kanın katılaşması sonucu oluşan bir birikimdir. Bir kan pıhtısı bacağın damarlarında bulunduğunda, kan akışına zarar vererek şişmeye ve daha birçok tehlikeli sonuçlara niçin olabilir.

Yaralanma yada enfeksiyon: Ayağı, bacağı yada bileği etkileyen bir yaralanma yada enfeksiyon bu bölgeye giden kan akışında artışa niçin olur. Bunun sonucunda şişme oluşur.

Damar yetersizliği: Bu durum damarlar kanı yeterince pompalayamadığında ve kanın bacaklarda birikmesi sonucunda oluşur.

Perikardit: Kalbin çevresinde keseye benzeyen bir zar bulunur. Bu zara perikard denir. Zarın iltihaplanması, perikardit olarak adlandırılır ve bu durum nefes almada zorluklara ve bacaklarla ayak bileklerinde ciddi, kronik şişmeye niçin olur.

Lenfödem: Lenf sistemi vücutta sıvı taşınmasına destek olan lenf bezleri ve damarlardan oluşur. Lenfatik sistemdeki bir tıkanma bununla birlikte lenfödem olarak adlandırılan dokuların sıvı ile şişmesine niçin olur.

Preeklampsi: Hamilelik esnasında kan basıncındaki artış, kan dolaşımının bozulmasına ve yüz, eller ya da bacaklarda şişmeye niçin olabilir. Mühim bir durumdur.

Siroz: Bu hastalık çoğunlukla aşırı alkol tüketiminin yada hepatit B ya da C benzer biçimde enfeksiyonların sonucunda karaciğerde tahribat oluşması sonucunda ortaya çıkar. Bu durum yüksek tansiyona ek olarak ayaklarda, bacaklarda ve ayak bileklerinde dolaşımın zayıf olmasına niçin olabilir.

Hamilelikte ayak şişmesi niçin olur?

Hamilelikte ayak şişmesi bir dereceye kadar beklenen bir durumdur. Yukarıda bahsedilen hormonal değişimler vücutta suyun tutulmasına niçin olur ve sıvı birikimi yer çekimi etkisiyle en fazlaca alt ekstremitelerde gözlenir. Fakat gerilim ile beraber gözlenen aşırı şişme preeklampsi emaresi olabileceğinden dikkatli olunmalıdır.

Ayak şişmesi iyi mi geçer?

Evde ayak, bacak ve ayak bileği şişmesinin tedavisi için uygulayabileceğiniz bir ekip yöntemler bulunmaktadır.

Bacakları yükseltme: Uzandığınız vakit bacakların kalbinizin hizasından daha yüksekte olmasına itina gösterin. Bunu yapmak için bacaklarınızın altına bir yastık yerleştirebilirsiniz.

Hareket etme: Devamlı olarak etken kalınca ve bacakları germeye, hareket ettirmeye odaklanın.

Tuz tüketmeme: Bacaklarınızda birikebilecek sıvı miktarını azaltmak için tuz tüketiminizi azaltın.

Uygun giysiler seçme: Uyluklarının etrafına jartiyer yada başka tür kısıtlayıcı giysiler giymekten kaçının.

Kilo kontrolü sağlama: Sıhhatli bir vücut ağırlığını koruyun.

Destek malzemeler kullanma: Destek çorapları yada kompresyon çorapları kullanın.

Hareketsizlikten kaçınma: Bilhassa saatlerce oturuyorsanız yada ayakta duruyorsanız saatte minimum bir kez ayağa kalkın yada hareket edin.

Ayak şişmesi sebebiyle ne vakit doktora gözükmeli?

Alt ekstremitede şişme çoğu zaman kaygı deposu olmamakla beraber, kimi zaman altta yatan ciddi bir tıbbi durumun emaresi olabilir. Aşağıdaki durumlarda mümkün olan en kısa sürede bir sıhhat kurumuna başvurmanız gerekmektedir.

Kalp yada böbrek hastalığınız var ve şişme yaşıyorsanız,

Karaciğer hastalığınız var ve bacaklarınızda şişme yaşıyorsanız,

Bacaklarınızda şişmeyle beraber kızarıklık gözlüyorsanız,

Vücut ısınız normalden yüksek ise,

Hamileyseniz ve bacaklarınız ya da ayaklarınızdaki şişme aniden oluştuysa,

Evde denediğiniz yöntemlerle şişliğiniz inmiyorsa,

Şişlik giderek kötüleşiyorsa.

Ayak, bacak ve ayak bileği şişmesiyle beraber aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, derhal hastaneye gitmelisiniz:

Göğüs bölgesinde ağrı, tazyik yada gerginlik,

Baş dönmesi,

Kafa karışıklığı,

Bayılma hissi,

Solunum zorluğu yada nefes darlığı.

Ayak şişmesi tedavisi iyi mi yapılır?

Ayak ya da ayak bileği şişmesini tedavi etmek için ilk olarak hekiminiz altta yatan sebebi belirlemek isteyecektir. Bunun için bir fizik muayene meydana getirecek ve size belirtilerinizi soracaktır. Aşağıdaki soruların cevaplarını doktora gitmeden not edebilirsiniz.

Ne kadar zamandır şişme yaşıyorsunuz?

Şişmenin daha fena olma eğiliminde olduğu günler var mı? Var ise neler?

Şişme yanında yaşadığınız öteki semptomlar neler?

Şişmeyi daha iyi yada daha fena hale getiren herhangi bir unsur var mı?

Şişme nedenini teşhis etmeye destek olmak için doktorunuz aşağıdaki testlerden birini yada birkaçını isteyebilir:

Kan testleri: Bu testte, kan sayımı, enfeksiyon varlığı, böbrek ve karaciğer fonksiyonlarının etkin çalışıp çalışmadığı ve elektrolitler denetim edilir.

Röntgen görüntülemesi: Şişme bir darbe sonucunda olduğunda kemikleri değerlendirmek için istenebilir.

Ultrason görüntülemesi: Organları, kan damarlarını ve dokuları incelemek için istenebilir.

Elektrokardiyogram: kalp fonksiyonunu değerlendirmek için istenir.

Şişmeniz bir yaşam seçimi alışkanlığı yada ufak bir yaralanma ile ilişkiliyse, doktorunuz muhtemelen evde uygulayabileceğiniz kolay tedavileri önerecektir. Şişmeniz, altta yatan bir sıhhat durumunun sonucuysa, doktorunuz ilkin bu spesifik durumu tedavi etmeye çalışacaktır. Şişme, diüretikler benzer biçimde reçeteli ilaçlar ile azaltılabilir. Bununla beraber, bu ilaçlar yan etkilere niçin olabilir ve çoğu zaman yalnızca ev tedavileri işe yaramadığında kullanılır.