Rahim sarkması nedir?

Hanım üreme organlarından önde gelen rahim, sınırı olan hareket kabiliyetine haiz bir organ olduğundan bulunmuş olduğu yere durağan(durgun) değildir. Aksine pelvik kasları ve bağ dokuları yardımıyla bu bölgede asılıdır. Rahim sarkması ya da değişik bir deyişle uterus prolapsusu, rahmin normalde olması ihtiyaç duyulan yerden aşağıya doğru sarkması durumudur. Düzgüsel doğum, çoğul gebelik, östrojen hormonunun yetersiz olması ve yaşlılık benzer biçimde nedenlerden dolayı pelvik kaslar ve bağ dokuları gevşer. Bu gevşemeye bağlı olarak yer çekiminin de etkisiyle rahim; aşağı, doğrusu vajinanın içine doğru sarkar. Bu sarkma vajinanın dışından görünecek kadar ileri boyutta da olabilir. Rahim sarkması, her vakada tedavi gerektirmese de kişinin günlük aktivitelerini engellemesi durumunda tedavi edilebilir.

Rahim sarkması emareleri nedir?

Embriyonun gelişimini sürdürdüğü organ olan rahim, değişik sebeplerden dolayı olması ihtiyaç duyulan pozisyondan aşağı doğru sarkabilir. Rahim sarkması şiddetine bağlı olarak şikayetler, hafifçe ağrı şeklinde olabileceği benzer biçimde kişinin yaşam standardını etkileyecek boyutta da olabilir. Rahmin azca oranda sarkmış olması çoğu zaman hiçbir emareye yol açmaz. Sadece bazı hastalar sabah saatlerinde hafifçe şiddette başlamış olan ve saat ilerledikçe artan bir bel ağrısı şikayetinden yakınır. Bazı vakalarda karnın alt kısmında ağırlık hissi ya da aşağı doğru çekilme hissi benzer biçimde yakınmalar da görülebilir. Rahim sarkması emareleri genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

  • İdrar yapamama
  • İdrar kaçırma
  • Bağırsak hareketlerinde problemler
  • Belin alt kısmında ağrı
  • Vajinal kanama
  • Vajinal akıntı miktarında artış
  • Cinsel ilişki esnasında ağrı
  • Vajinadan bir şey çıkacakmış benzer biçimde duymak
  • Vajinadan dışarı doku çıkması

Rahim sarkması niçin olur?

Rahmi bulunmuş olduğu bölgede tutan pelvis kasları ve ligament adlı bağ dokularının zayıflaması, rahim sarkmasına neden olur. Kas ve bağ dokularının zayıflamasına ve dolayısıyla rahmin aşağı doğru sarkmasının sebepleri ise şu şekilde sıralanabilir:

  • İleri yaş
  • Menopoz sonrasında östrojen miktarındaki azalma
  • Fazlaca kez doğum yapmış olmak
  • Çoğul gebelik
  • İri bebek doğurmuş olmak
  • Düzgüsel doğum
  • Doğumsal travmalar
  • Geçirilmiş pelvis operasyonları
  • Genetik olarak zayıf bağ dokusuna haiz olmak
  • Aşırı kilo ya da aşırı kiloluluk
  • Kronik öksürük
  • Ağır kaldırmak
  • Kronik kabızlık

Rahim sarkması sebeplerinden bazıları bununla beraber risk faktörleri olarak da değerlendirilebilir. Mesela kronik kabızlık, öksürük ya da devamlı ağır kaldırmak benzer biçimde nedenler bununla beraber rahim sarkması için risk oluşturan faktörlerdir. Görmezden gelinen bazı hastalıkların tedavi edilmesi ya da yaşam biçiminin değiştirilmesi rahim sarkmasının önlenmesinde destek olabilir.

Rahim sarkması önlenebilir mi?

Rahim sarkması önlenebilir bir hastalık olmasa da risk faktörlerini azaltmak, rahim sarkması olasılığını düşürür. Bilhassa ailesinde rahim sarkması öyküsü bulunan kişilerin fazla kilolarından kurtulması, alt karın kaslarını güçlendirmek için egzersiz yapması, uzun devam eden kabızlık şikayetlerinin denetim altına alınması, sigara kullanımını bırakmak ve öksürüğe yol açan hastalığın tedavi edilmesi, rahim sarkmasını önleyebilir.

Rahim sarkması tedavi edilmezse ne olur?

Hafifçe şiddette rahim sarkmaları tedavi gerektirmez. Sadece rahmin vajinanın dışına çıkacak şekilde sarkması bazı sıhhat problemlerine yol açabilir. Bu tip vakalarda rahim, iç çamaşıra temas edebilir düzeydedir ve bu durum ülser oluşumuna yol açabilir.

Rahmin sarkmış olması öteki pelvik organların da sarkmış olabileceği anlamına gelebilir. Mesanenin sarkması olarak malum sistosel varlığında vajinanın ön duvarında şişlik oluşur. İdrara çıkmak zorlaşır ve idrar yolu enfeksiyonu sık sık tekrarlar. Rektum üstünde yer edinen bağ dokusunun zayıflaması ise bağırsak hareketlerinin bozulmasına, dışkılama alışkanlığında değişikliğe neden olur. Bu yüzden rahim sarkması varlığında tedavi seçeneğinin doktor ile beraber değerlendirilmesi son aşama önemlidir.

Rahim sarkması tanısı iyi mi koyulur?

Rahim sarkması tanısı rutin kontroller esnasında koyulabilir. Bazı vakalarda yalnızca bulgular tanı için yeterlidir. Sadece çoğunlukla rahim sarkması şikayeti olan şahıs, bu durumun farkındadır. Rahim sarkması emarelerinden bir ya da birkaçının varlığı hekimin, rahim sarkması rahatsızlığını düşünmesine neden olur.

Doktor ilk olarak hastanın öyküsünü dinler ve sonrasında pelvik muayene yapar. Doktor, muayene esnasında rahmin vajina içine ne kadar sarktığının idrak etmek için hastanın ıkınmasını ister. Pelvik kaslarının durumunu gözlemlemek içinse, idrarını tutuyormuşçasına kaslarını kasmasını ister. Ek olarak doktor, rahim sarkmasına bağlı şikayetlerin, kişinin yaşam standardını ne kadar düşürdüğünü görmek amacıyla ufak bir anket de yapabilir. Meydana getirilen değerlendirmeler sonucunda rahim sarkması tanısı koyulur. Rahim sarkmasının mevcut şiddetine nazaran tedavi yöntemi belirlenir.

Rahim sarkması iyi mi tedavi edilir?

Hafifçe şiddette olan rahim sarkmaları çoğunlukla tedavi gerektirmez. Sadece sarkma ilerleyebileceğinden doktor takip edeni gerektirebilir. Bu tip vakalarda doktor pelvik kasların güçlendirilmesi için Kegel egzersizi benzer biçimde egzersizler önerebilir. Bunların yanı sıra ağır kaldırmamak, kronik öksürük ve kabızlıktan kaçınmak benzer biçimde önerilerde de bulunabilir. Sadece tedavi gerektiren şiddetli rahim sarkmalarında değişik tedavi seçenekleri uygulanır.

Rahim sarkmasının tedavi türünü belirleyen bir öteki etken de kişinin hamile kalıp kalmayacağına bağlıdır. Kişinin çocuk sahibi olmak istemesi durumunda vajinal halka ya da değişik bir deyişle vajinal pesser kullanılabilir. Rahmin boyutuna nazaran uygun pesser boyutu belirlendikten sonrasında doktor, halkanın iyi mi kullanılacağı mevzusunda detaylı olarak kişiyi bilgilendirir. Cinsel birleşme esnasında da güvenle kullanılan vajinal halka, rahmi destekleyerek aşağı doğru sarkmasını engeller. Bir öteki tedavi yöntemi de halk içinde rahim sarkması ameliyatı olarak malum cerrahi operasyondur. Bu aşamada hastalığın şiddetine bağlı olarak kişinin önüne iki değişik seçenek sunulabilir.

Pelvik dokuların onarımı için bileşik doku ya da kişinin değişik bir yerinden alınan doku ile zayıflayan dokular değiştirilir. Bir öteki cerrahi seçenek ise şiddetli rahim sarkmalarında uygulanan histerektomidir. Açık ya da laparoskopik cerrahi ile yapılabilen histerektomi, rahmin tamamen alınmasıdır.

Tüm bu tedavi seçeneklerinde belirleyici olan, hastanın şikayetleri, rahim sarkmasının sertliği ve kişinin gebelik düşünüp düşünmediğidir. Tüm bu bilgiler ışığında doktor, hastayla beraber hangi tedavi yaklaşımının kendisi için uygun olduğuna karar verir.

30 yaşını aşkın doğum yapmış hanımefendilerin ortalama %50’sinde bir miktar rahim sarkması görülür. Sadece bu vakaların sadece %20 kadarı şikayete yol açacak düzeydedir. Eğer sizin de rahim sarkması ile ilgili bir şikayetiniz var ise en yakın sıhhat kuruluşuna başvurarak muayene olabilir ve eğer gerekiyorsa size uygun tedavi seçeneğini değerlendirebilirsiniz. Sıhhatli günler diliyoruz.