Kör Çıban

Derideki kıl keseciğine veya yağ bezi kanalına ‘staphylococcus aureus’ adlı bakterinin girmesi ile oluşan irinli, ağrılı şişliklere çıban (fronkül) denir. Genellikle boyunda, yüzde, koltuk altında ve kalçada olsa da vücudun her yerinde oluşabilir, pek çok farklı yöntem ve ilaçla tedavi edilebilir.

Çıban neden olur?

Vücudumuzu virüs, bakteri ve mantar gibi küçük zararlı organizmalardan koruyan savunma sisteminin önemli elemanlarından biri beyaz kan hücreleri (akyuvar)dir. Ayrıca bu zararlı canlıların vücudumuza girmesini engelleyen başta deri olmak üzere birçok bariyer vardır. Bu bariyerler bu zararlı canlıların birçoğunun geçişini engeller.

Eğer bariyeri geçecek olurlarsa da beyaz kan hücreleri bu zararlı canlılarla savaşarak etkisiz hale getirmeye çalışırlar. Eğer bariyerlerde bir hasar meydana gelirse veya savunma hücrelerinin sayısı hastalık nedeniyle yetersiz olursa vücutta enfeksiyon oluşur.

Sağlıklı insanların derisinde ve burun içinde çıbana neden olan ‘staphylococcus aureus’ adlı bakteri bulunabilir ve herhangi bir hastalığa sebep olmaz. Deride tahrişe, küçük bir çiziğe veya sinek ısırığına bağlı hasarda bu bakteri vücuttan içeri girer.

Beyaz kan hücreleri ile bu küçük canlılar arasında savaş çıkar. Zamanla ölen hücrelere ve mikroplara bağlı artıklar vücudun dışına doğru ağrılı bir şişlik oluşturur. Bu ağrılı şişlik içinde ölü bakteri ve savunma hücrelerinden oluşan irin vardır.

Çıban, bakterilerin cilt altında neden olduğu enfeksiyondur

Çıban neden çıkar?

Kronik deri hastalığı: Egzema gibi deri bütünlüğünün bozulduğu birçok deri hastalığında bakterinin vücudun içerisine girmesi kolaylaşır.

Bağışıklık sistemi sorunları: Böbrek yetmezliği, kemoterapi, steroid (kortizon) tedavisi, kalıtsal olarak bağışıklık sisteminin çalışmaması gibi durumlarda sık gelişir.

Şeker hastalığı (Diyabet): Deride oluşan hasarların iyileşmesi zorlaştığı ve savunma sistemi zayıfladığı için gelişebilir.

Sık sık terleme: Bazı tiroit hastalıklarında terlemenin çok olması çıbana neden olabilir. Ayrıca, vücutta nemin fazla olduğu kasık, koltuk altı gibi bölgelerde daha sık görülür.

Fazla kilo: Obez kişilerde vücutta katlar oluşması ve bunların birbirine sürtünmesi sonucu cilt tahriş olur. Ayrıca bu bölgelerin fazla terlemesi de çıbana neden olabilir.

Çıban bulaşıcı mıdır?

Çıbana sebep olan ‘staphylococcus aureus’ adlı bakteri kişiden kişiye deri yoluyla bulaşabilir. Tokalaşma yoluyla, ortak havlu, elbise ve nevresim kullanımı ile, ortak kullanılan tuvalet malzemeleri, jilet kullanımı ve kapı kolları aracılığı ile bulaşabilir. Çıbanı sıkarak patlatmak ve iyice yıkanmamış eller de bulaşıcılığı arttıran faktörlerdir.

Çıban çıkması iyi midir?

Çıban aslında enfeksiyon ile savaş sonrasında biriken ölü ve zararlı hücrelerin deri aracılığı ile dışarı atılmasıdır. Ayrıca oluşan şişlikler irinin başka yerlere yayılmasını engelleyip o bölgede hapsetmektedir. Böylece enfeksiyon sonrasındaki artıklar vücuda yayılmadan zarar vermeden atılmaya çalışılır.