İsilik

Tıpta, miliaria olarak tanımlanan isilik, sıcak yazları çoğunlukla bebek ve ufak çocuklarda, cilt üstünde yaygın bir halde görülen, kırmızı ya da pembe renkte oluşan kabartılardır. Çoğu zaman döküntülü hastalık emareleriyle karıştırılan miliaria, korkulacak ya da paniğe kapılınacak bir hastalık değildir. Her yaş grubunda görünmesine karşın bebek ve çocuklarda daha sık rastlanmasının sebebi, cilt gözeneklerinin erişkin insanlara oranla daha ufak olması ve ter bezlerinin hemen hemen tam olarak gelişmemiş olmasından oluşur.

Ek olarak ebeveynlerin bebek ve evlatları mevsim normlarına gore kalınca giydirmesi de bebek ve çocuklarda görülen isiliğin mühim sebepleri içinde yer alır. Yaz mevsiminde doğan bebeklerin üst üste giydirilmesi, yeni doğanlarda isiliğin oluşmasında mühim rol oynar. Yetişkinlerde de rastlanan bir hastalık olan isilik, çoğunlukla aşırı terleme, yeteri kadar duş almama ve hijyen kurallarının uygulanmamasından oluşur. Bayanların kafi sıklıkta ped değiştirmemesi ya da organik iplikten üretilmemiş iç çamaşırı kullanımı da, genital bölge ve kasıklarda isilik oluşumuna sebep olur. Miliarianın 4 değişik klinik tipi bulunur.

İsilik tipleri nedir?

Ter gözeneklerinin tıkanması sonucu ter bezlerinde oluşan ufak, kırmızı-pembe kistlerin öteki bir deyişle cilt üstünde kabartıların oluştuğu bir hastalık olan isiliğin 4 değişik tipi bulunur:

Miliaria Kristalina: Epidermisin yüzeysel alanında kısaca cilt gözeneklerinin yüzeysel olarak tıkandığı bu hafifçe isilik türünde, cilt üstünde 1 ile 2 mm. çapında, ince duvarlı veziküllerin kısaca su kesesi görünümlü pullanmanın varlığı ile kendini gösterir. Bu küçük, berrak ve iltihaplanmayan çiy damlası ya da su topu görünümündeki kesecikler, kolayca patlayabilir ve içinden bir miktar sıvı çıkar. Çoğu zaman yakıcı hastalıklar sonucunda ya da güneş yanığı sonrasında oluşur. Kaşıntı ve acıya sebep olmayan bu isilik türü, bebeklerde yaygın olarak görünür.

Miliaria Rubra: Kırmızıya yakın pembemsi bir tonda ufak veziküllerin cilt üstünde var olduğu miliaria rubra, cildin dış kısmının en altında yer edinen ter bezlerinin tıkanmasından oluşur. İğne uçlu veziküller ya da kırmızı konik halde papüller görülebilir. Bu lezyonlar vücut genelinde, çoğunlukla kol ve bacaklarda görülür. Kaşıntı ve yanmaya niçin olur.

Miliaria Profunda:  Derinin orta tabakasında terlemeden kaynaklı tıkanma sonucu gelişir. Batma hissi ile kendini gösteren ve cilt yüzeyinde son aşama rahatsız edici, kırmızı renge yakın şişlikler bulunur. Nadiren görülen bu tür, fizyolojik aktivite esnasında terleyen yetişkinlerde çoğunlukla görülür.

Miliaria Püstülosa: Cilt yüzeyinde püstül, kısaca irin dolu kabarcık ya da deri altında mevcud irin dolgusundan kaynaklı olarak, cilt yüzeyinde kabartı halinde görülür ve iltihaplı bakteriyel enfeksiyon birlikte rol alır.

Bebeklerde isilik niçin olur?

Minik bebekler ve bilhassa açık tende çocuklarda, sıcaklığa bağlı terlemeden ya da yakıcı hastalık sonrasına isilik görülebilir. Bebek cildinin duyarlı olması, gereksiz kalınca, dar ve bileşik kumaşlardan üretilen kıyafetlerin giydirilmesi, bezinin kafi sıklıkta değiştirilmemesi ve bebeğin yeteri kadar yıkanmaması da isiliği tetikleyen faktörler arasındadır. Bununla beraber kış aylarında da oldukça kalınca giydirilen ya da oldukça sıcak ortamda uzun süre bulunan bebeklerinde de çoğunlukla dirsek içi, boyun, koltuk altı, sırt, göğüs ve popo bölgelerinde isilik görülür. Bebeklere ılık su ile sık duş aldırmak, terletmeyecek pamuklu ve ince giysiler giydirmek, terli giysilerini sık sık değişiklik yapmak mevcud isiliğin gerilemesini sağlar.

İsilik iyi mi önlenir?

İsilik yaygın olarak kol ve bacaklarda, dirsek ve diz kapağının iç bölgelerinde, sırt, göbek, göğüs, popo, burun etrafı, alın ve göz kapaklarında görülür. Çoğunlukla üç ile dört gün içinde herhangi bir tıbbi müdahaleye gerek kalmaksızın, kendiliğinden kaybolan bir rahatsızlıktır. Sadece kaşıntı, yanma ve öteki şikayetlerin sürmesi ve artması durumunda ya da enfeksiyon varlığında, hastalar isilik tedavisi için kesinlikle bir dermatoloji uzmanına başvurmalıdır. İsilik tipine gore doktor tarafınca serinletici losyon ve kremler, kişinin şikayetlerinin giderilmesine destek sunar ve yaşam standardını yükseltir. İsilik kişisel hijyene dikkat edilmesi ile kolayca önlenebilir bir rahatsızlıktır.

 

Sıcak yazları tertipli olarak ılık su ile dış almak, isilik oluşumunu önler ve mevcud isiliğin gerilemesini sağlar.

Cilt bakım ürünleri, makyaj malzemeleri, krem, yağ ve parfüm şeklinde cilt gözeneklerinin tıkanmasına sebep olan kozmetik ürünlerin, nemli ve sıcak yazları kullanılmaması isilik oluşumunu engeller.

Sıcak ve nemli ortamlarda uzun süre kalmak, yeteri kadar havalanmayan ortamda uyumak ve yeteri kadar su tüketmemek, isilik oluşumuna niçin olacağından bunlardan sakınılmalıdır.

Pamuk ve benzeri organik ipliklerden meydana getirilen iç çamaşırları tercih etmek, dar ve koyu renkli giysilerden uzak durmak cildin rahatça nefes almasına destek sunar.

Yatak ve yastık kılıflarının pamuklu ürünlerden yapılmış olması, uyurken aşırı terlememek için önemlidir.

Bebekler yazları kat kat giydirilmemeli ve sık sık yıkanmalıdır. Rahat ve bolca kıyafetlerin tercih edilmesi, ciltlerinin rahatça nefes almasını sağlayarak, isilik oluşumunu engeller.

Bebek bezleri ve terli giysiler sık sık değiştirilmelidir.

İsilik iyi mi geçer?

Yazları dermatologların çoğunlukla karşılaşmış olduğu “İsiliğe ne iyi gelir?” sorusunun basitçe yanıtı, kişisel hijyene itina göstermektir. Soğuk kompres uygulamak, ılık duş almak, vücudu serin tutmak, sıcak ortamlardan uzak durmak, terli giysileri derhal değişiklik yapmak  ve terletmeyen pamuklu giysiler tercih etmek, isiliğin 3-4 gün içinde yok olmasını sağlar. Duş esnasında kese, sabunluk ve lif şeklinde cildi tahriş edebilecek cisimler kullanılmamalı ve banyo sonrasında vücut iyice kurulanmalıdır. Temiz deniz suyuna girmek, ter bezlerini ve cilt gözeneklerini açık tuttuğundan, isiliğin yok olmasına destek sunar. Doktor tavsiyesi ile vücudu serinleten ve rutubet dengesini korumuş olan kremler tercih edilebilir.