MİGREN NEDİR?

Eğer baş ağrınız ataklar halinde ortaya çıkıyorsa bu ağrıya migren ağrısı denilmektedir. Migren atakları kiminde yılda 1-2 kez, kiminde ise ay içinde onlarca kere görülebilmektedir. Migren ağrılarının çoğunun oldukca şiddetli seyrettiğini söylenebilir.  Migren ağrılarını şiddetli baş ağrısı olmasının haricinde öteki ağrılarından ayırt eden en mühim özellik ise ağrı ile beraber ortaya çıkan bulantı, ses ve ışığa duyarlılıktır. Migren ağrısı olanlar baş ağrına birlikte rol alan bu rahatsızlıklar sebebiyle günlük işlerini tamamlamakta zorlanırlar. Gene de tam bir migren tanısı konulması için uzun bir süreç ve uzman hekim kontrolü oldukca önemlidir.

MİGREN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Migrenin en büyük emaresi şiddetli baş ağrısıdır. Migren baş ağrısı o denli şiddetlidir ki; bir fonksiyonun yapılmasını etkileyebilir yada kişiyi yetersiz hale getirerek yatak istirahatini mecburi kılar. Migren emarelerinden biri de tek taraflı baş ağrısıdır. Bazen taraf değiştirebilen bu tek taraflı baş ağrılarında genel de bir yarıma öteki yarımdan daha çok eğilimi vardır. Migrende baş ağrısı çoğunlukla şakaklarda ve kimi zaman göz yada gözün arkasında yerleşir. Alın, başın arka tarafı ve kulağın derhal arkası migren baş ağrısının en oldukca görüldüğü yerlerdir.

Baş ağrısının yanı sıra migren emareleri olarak aşırı duyarlılık-tepkisellik, depresif duygu durumu, aşırı ve gereksiz neşelenme, durgunluk/donukluk, konsantrasyon ve dikkatte azalma, düşüncede yavaşlama, kelime bulma güçlüğü, konuşurken takılma, artmış ışık-ses-koku duyarlılığı, esneme, uyuma isteği, açlık, tatlı yeme isteği, iştah artışı yada iştahsızlık, aşırı su içme, karında şişlik hissi, kabızlık yada ishal hali de çoğunlukla gözlenir. Migren ağrısı esnasında ışığa ve sese karşı artmış duyarlılık o denli şiddetli olabilir ki; bunlara maruz kalmak ağrının sertliğini artırabilir. En malum bir başka migren emaresi ise kokuya karşı artan duyarlılıktır.  Bundan dolayı parfüm şeklinde hoş kokulardan dolayı bile bulantının artması ve kusma görülebilir.

Migren emarelerinden bir diğeri de ‘’aura’’lardır. Şiddetli baş ağrısından derhal ilkin görülen bazı nörolojik emarelere “Aura” denir. Görmeye ilişik yada duyusal olabilir. Migren aurası ağrının başlamasından ilkin yada ağrının ilk gelişme döneminde olur. Oldukça kısa sürelidir; 10 ile 30 dakika içinde çoğu zaman 20 dakika sürer.

Görsel aura: Hastalar titrek parıldayan ışıklar tanım ederler.

Duyusal aura: Migrenin duyusal aurası el ve dilde yada ağız ve çenede uyuşma, karıncalanma şeklindedir.

MİGREN NEDENLERİ NELERDİR?

Migrenin sebeplerinin en başlangıcında genetik faktörler gelir. Ailede migren öyküsü var ise migren hastası olma olasılığı % 40’tır. Hem anası hem babası migren hastası olan bir şahıs ise %75 oranında migren şikayetleri yaşayabilmektedir. Migren ağrısının sebeplerinden biri de de hormonal değişimlerdir. Bundan dolayı migren, en sık hanımlarda görülür. Hanımlarda görülme sıklığı erkeklere gore 3 kat fazla olan migren atakları bilhassa tane dönemlerinde hormonal değişimden dolayı sertliğini artırabilir. Tane döneminde şiddetli baş ağrısının çoğalması da migrene bağlanabilmektedir. Bulantı kusma, ışığa ve sese duyarlılık olabilir. Çoğu zaman tek taraflı, yoğun ve zonklayıcı tarzdadır.

MİGREN TANISI NASIL KONULMAKTADIR?

Migren tedavisinde ilk süreç, migren hastasının şikayetleri hekim tarafınca değerlendirildikten sonrasında klinik olarak tanı konulmasıdır. Migren şikayeti yaşayan kişilerin geçmiş hikayesi incelenmeli, baş ve boyun bölge muayenesinin peşinden nedene yönelik olarak kişiye hususi bir tedavi planı çıkartılmaktadır. Muayene esnasında kas yapılarını incelemek gerekir. Boyun ve sırt bölgesindeki bir tetik nokta mesela adale kasılması, kulunç girmesi de enseden süregelen, tek taraflı göz ve yüz ağrısına niçin olabilir.

Hastanın su tüketimi, iyi mi beslendiği, uyku düzeni, stres derecesi, çevresel şartları, mide bağırsak sistemi sağlığı ile ilgili durumu belirlenmelidir. Şundan dolayı fizyolojik bozukluklar da ağrının fazla algılanmasını sağlamış olduğu şeklinde ağrıyı tetikleyebilir. Günümüzde pek oldukca insan boyun ve sırt ağrısı yaşamaktadır ve bunlara ek olarak gelişen baş ağrıları da migren tanısıyla oldukça sık karıştırılmaktadır. Migren hastalığında beyin cerrahisi, nöroloji, psikiyatri, fizik tedavi bölümleri ile multidisipliner bir yaklaşım gereklidir. Meydana getirilen emek harcamalar göstermektedir ki; hastaların aslen yüzde 53’ü psikojenik faktörlere ya da hastalık sonrası gelişen psikoloji bozukluğuna bağlı olarak ağrılar çekmektedir. Bu sebepten her hastaya aynı metodu kullanmak doğru bir yaklaşım değildir.

Migren çeşitleri doğru tedavi için oldukca önemlidir. Migrenin doğru değerlendirebilmesi için ne olursa olsun uzman bir doktora danışılmalıdır. En sık görülen migren tipi “aurasız migren” dir.  Migren ağrısına haiz olanların çoğunda aurasız migrene rastlanır. Migrenin öteki bir çeşidi olan auralı migrene haiz olanlarda da kimi süre  aurasız ataklar görülebilir.

Beyne ilişik bazı hastalıklardan şüphelenildiği süre bu tarz şeyleri dışlamak suretiyle incelemeler yapılır. Tekrarlayıcı baş ağrısı olan hastalara beyin görüntülemesi (beyin tomografisi) yapılarak migreni yansılamak edebilecek hastalıklar araştırılmalıdır.

Migren tedavisi iyi mi yapılır?

Hastalar doğru tanı ve uygun tedavi planlaması ile migren ataklarından kurtulabilirler. Migren tedavisinde migren tanısı konduktan sonrasında ağrılar seyrek ise; ağrı ataklarını geçirmeye yönelik kriz tedavisi planlanır. Haftada 1-2 kez yada daha çok atak olduğunda koruyucu tedavi yapılmalıdır. Migren tedavisinde kimi zaman yalnız migreni tetikleyen faktörlerin (açlık, uykusuzluk, hormon kullanımı şeklinde) ortadan kaldırılmasıyla ağrı atakları kaybolabilir yada sıklığı, sertliği azaltılabilir. Aynı şekilde uzman kontrolünde kullanılan ilaçlar da migren tedavisinde oldukca önemlidir. Günde yalnız bir kez hekim kontrolünde alınan ilaçlarla seneler boyu ağrısız bir yaşam sağlanabilmektedir.
Etkili bir baş ağrısı tedavisi için ilaçlar ve günlük yaşam rutininin değiştirilmesi oldukca önemlidir.  Eğer günlük yaşamınızı migrene gore planlamazsanız yalnız migren ilaçlarını kullanmanız yarar sağlamayacaktır.

Günlük yaşamınızda bu mevzulara ne olursa olsun dikkat edin;

  • Baş ağrısı takvimi yada baş ağrısı günlüğü tutmak
  • Azca ya da fazla uyumamak
  • Tertipli egzersiz yapmak
  • Stres ile başa çıkma yollarını öğrenmek
  • Uygun bir kiloya erişmek
  • Alkolden kaçınmak