Kanser

Kanser hücresi durmadan çoğalmaya devam edebilir. Normalde bağışıklık sistemi anormal hücreleri yakalar ve yok eder. Sadece kanser hücreleri bağışıklık sisteminden kaçabilirler. Düzgüsel vücut hücrelerinde olağan olan hücre ölümü kanser hücrelerinde görülmez.

Kanser niçin olur?

Kanser oluşumunda ana etken genetik yapının doğrusu DNA’nın doğuştan ya da edinsel etkenlerle bozulmasıdır. Ailenizde kanserli bireyler var ise kansere yakalanma riskiniz fazladır. Sadece yaşamınız süresince maruz kaldığınız ışınım, toksik maddeler, bazı virüsler ve haiz olduğunuz kanser dışı hastalıklar kansere yol açabilirler. Genel olarak kanser oluşumuna neden olan faktörler:

Yaş

Kansere yol açan maddeler (Aflatoksin, arsenik, asbest, benzen, berilyum, kadmiyum, kömür katranı, solunabilir silika, formaldehit, krom, kömür dumanı soluma, nikel, radon, eylemsiz sigara dumanı, kurum, sülfürik asit)

Kronik irin

Fena beslenme

Hormonlar

Bağışıklık sisteminin zayıf olması

Şişmanlık

Işınım

Tütün

Kanser iyi mi oluşur?

Yukarıda kanser sebepleri olarak saydığımız faktörler her insanda kanser oluşturmaz. Bunun sebebi kanser gelişimine genetik yatkınlıktır. Doğuştan yada edinsel faktörler DNA hasarı yaparak doku ve organlarda anormal hücre çoğalmasına niçin olurlar. Hücreler kansere niçin olabilen etkenlerle uzun süre karşılaşınca, hücrelerde bazı mutasyonlar gelişebilir. Bu kronik maruziyetler bir takım mutasyonlarla hücrelerde kanseröz değişimleri meydana getirebilir. Bu tip anormal hücreler herkeste gelişebilir, sadece kafi bir immün sistem bu hücreleri tanır ve ortadan kaldırır yada onarım eder. Organizmanın immün sisteminde de bir zafiyet olması sonucu, yapısı bozulan hücrelerde kontrolsüz çoğalma artar ve kanser kitleleri oluşur. Gene biyolojik yapısında başka değişikliklerin de gelişmesi ile metastaz özelliği kazanır ve uzak organlara yayılmaya adım atar.

Kanser çeşitleri

Kanserler ya oluştukları organlara nazaran (akciğer, meme, beyin) ya da köken almış olduğu hücre tipine nazaran adlandırılır. Başlıca kanser tipleri şöyledir:

Karsinom: En yaygın kanser türüdür. Vücudun iç ve dışını kaplayan epitel hücrelerinden kaynaklanırlar. Başlıcaları adenokarsinom, bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom, transisyonel hücreli karsinomdur.

Sarkom: Sarkomlar; kas, yağ, kan damarları, lenf damarları ve lifli doku (tendonlar ve bağlar şeklinde), kemik ve yumuşak dokularda oluşan kanserlerdir. Osteosarkom en sık görülen kemik kanseridir. Yumuşak dokudan kanserlere örnek leimiyosarkom ve kaposi sarkomdur.

Lösemi: Kemik iliğinden meydana gelen ve kan hücrelerinin anormal çoğalmasından meydana gelen kanser türüdür. Değişik kan elemanlarından kaynaklanabilir. Akut yada kronik olabilir.

Lenfoma: Bağışıklık sistemimizde T ve B lenfositleri vardır. Bu hücrelerden meydana gelen kanser türüne lenfoma denir. Lenfomada lenf bezleri ve lenf kanallarında kanser dokuşu gelişir. Hodgin lenfoma ve nonhodgin lenfoma olarak ikiye ayrılır. Bu iki lenfoma türünün tedavisi ve gidişatı farklıdır.

Multipl myeloma: Bir bağışıklık sistem hücresi olan plazma hücrelerinden meydana gelen bir kanser türüdür. Kemik iliğinde adım atar ve vücuttaki değişik kemikleri meblağ.

Melanom: Melanosit denilen deri hücrelerinden meydana gelen bir kanser türüdür.

Germ hücreli tümörler: Adam ve hanım üreme hücrelerinden meydana gelen tümörler.

Nöroendokrin tümörler: Bunlar hormon salgılayan hücrelerden oluşur ve kontrolsüz hormon salgılarlar.

Karsinoid tümörler: Bilhassa sindirim sisteminden kaynaklanırlar. Serotonin salınımına yol açarak karsinoid sendrom yaparlar.

Kanserin olası emareleri nedir?

Anormal kilo kaybı

İdrardan ya da dışkıdan kan gelmesi

Memede kitle

Vücudun herhangi bir yerinde kitle

Öksürük, göğüs ağrısı, nefes darlığı

Kan tükürme

Nedensiz, geçmeyen ishal yada kabızlık

Mide yada makat ağrısı

Öksürükte kan

Benlerin renginde değişme, kabuklanma, gelişme

Anormal vajinal yada rektal kanamalar

Karın ağrısı

Uzun devam eden ve sebebi açıklanamayan ateş

Kemik ağrıları

Solukluk

Halsizlik

Kanser tanı ve tedavisi

Yukarıda sayılan kanser emarelerinden biri ya da birkaçı sizde yada yakınlarınızda var ise ve geçmiyorsa derhal hekime başvurmalısınız. Doktor, hastadan ilk olarak öyküsünü alır. Şikayetlerini, özgeçmişini, genetik geçmişini ve yaşam alışkanlıklarını öğrenir. Hemen sonra laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemlerini kullanarak hastalığı teşhis etmeye çalışır. Bir tümör tespit edilmişse biyopsi istenir. Başlıca laboratuvar ve görüntüleme testleri şunlardır:

Kan tahlili

İdrar tahlili

Dışkıda kan

Tümör belirteçleri

Hormonlar

Komputerize tomografi

Magnetik rezonans görüntüleme

Nükleer taramalar

Kemik sintigrafisi

PET CT

Ultrasonografi

Direkt grafi

Biyopsi

Gastroskopi

Kolonoskopi

Bronkoskopi

Histeroskopi

Mamografi

Meydana getirilen tetkikler sonunda kanser tespit edilirse sonrasında metastaz yapmış olup yapmadığına bakılır. Buna nazaran kanser evrelemesi yapılır. Kanser tedavisini medikal onkologlar yapar. Radyoterapi tedavisini radyoterapi uzmanları ve nükleer tıp uzmanları planlar. Kanser tedavisinde cerrahi operasyon, radyoterapi ve kemoterapi kullanılır. Kanser yan hastalıklara niçin olmuşsa onların tedavisi yapılır.